«Ελπινίκη, η χειραφετημένη»

Ελπίδα Νούσα

Όταν ο Μιλτιάδης, ο νικητής της μάχης του Μαραθώνα παντρεύτηκε τη Θρακιώτισσα πριγκιποπούλα Ηγησιπύλη, ήταν κιόλας πατέρας ενός μικρού κοριτσιού. Το είχε αποκτήσει από έναν σύντομο και άτυχο γάμο. Η δεύτερη γυναίκα του πάντως, αποδέχτηκε την παιδούλα Ελπινίκη και τη μεγάλωσε σα να’ταν δικό της παιδί μαζί με τον Κίμωνα που γεννήθηκε το καλοκαίρι του 510.

Μετά το θάνατο του πατέρα τους, η Ελπινίκη συνέχισε να ζει στο ίδιο σπίτι με τον Κίμωνα με παραδειγματική σύμπνοια και αδερφική τρυφερότητα. Ο φιλελεύθερος και έντονα συναισθηματικός χαρακτήρας της έγινε αφορμή να διαδοθούν κακόβουλες ειδήσεις για τάχα ερωτικό δεσμό και μυστικό γάμο των δύο αδερφών. Πάντως και να αληθεύει σύμφωνα με το Αττικό δίκαιο ο γάμος μεταξύ αδελφών επιτρεπόταν μόνο στην περίπτωση που δεν ήταν «ομομήτριοι».

Για την Ελπινίκη έχουμε αρκετές αναφορές, που εστιάζουν κυρίως στον δυναμικό χαρακτήρα της και την ερωτική της ζωή. Οι αναφορές αυτές δείχνουν ότι δεν ήταν η τυπική Αθηναία αριστοκράτισσα που ήταν υποταγμένη στον άνδρα της και φρόντιζε μόνο για το νοικοκυριό της, αλλά μια γυναίκα με ανεξάρτητο πνεύμα, κάτι εξαιρετικά σπάνιο για εκείνη την εποχή.

Η χειραφετημένη Ελπινίκη έμεινε στην ιστορία για το μίσος της για τον Περικλή, τον μεγάλο πολιτικό αντίπαλο του Κίμωνα. Μάλιστα, είχε την τόλμη να βρίζει και να μαλώνει δημόσια με τον Περικλή –απίστευτο για γυναίκα της εποχής- όταν αυτός ήταν λαοφιλής και παντοδύναμος...

Χαρακτηριστική είναι η ακόλουθη διήγηση του Πλουτάρχου:

«Καθώς κατέβαινε ο Περικλής από το βήμα οι άλλες γυναίκες του έσφιγγαν τα χέρια και τον στεφάνωναν με στεφάνια και ταινίες, σαν αθλητή που νίκησε. Η Ελπινίκη όμως πλησίασε κοντά και είπε: «τα κατορθώματά σου, Περικλή, είναι θαυμαστά και σου αξίζουν τα στεφάνια, εσένα που έγινες αιτία να χαθούν πολλοί και γενναίοι πολίτες, όχι πολεμώντας Φοίνικες και Μήδους, όπως ο αδελφός μου, αλλά υποτάσσοντας σύμμαχο και συγγενή πόλη (εννοώντας τη Σάμο)».

Ήταν η εποχή που ο Κίμωνας κατηγορήθηκε και δικάστηκε για τη στάση του στον πόλεμο ενάντια στη Θάσο. Οι φήμες είχαν πάρει μεγάλη διάσταση…Παρόλ’ αυτά η Ελπινίκη κατόρθωσε να επηρεάσει τον Περικλή που τελικά πήρε το μέρος του αδερφού της πετυχαίνοντας την ανάκλησή του από την εξορία.

Η οργισμένη ατθίδα σύναψε πολλές σχέσεις, ανάμεσά τους και ο ζωγράφος Πολύγνωτος, που όμως εγκατέλειψε για να παντρευτεί τον πάμπλουτο Καλλία.

Πηγές: Μυθολόγοι «ΑΡΧΑΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ», Χρήστος Τσούκας, Χάρη Πάτση, Βασική Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια, Μηχανή του χρόνου, Πλουτάρχου:Βίοι Παράλληλοι/Περικλής, wikipedia.