Ο Πλωτίνος διαχωρίζει τον κόσμο σε νοητό και αισθητό. Περιγράφει ότι η αληθινή ουσία βρίσκεται στο νοητό κόσμο και θεωρεί ότι το ανώτερο μέρος αυτού, «το άριστο» όπως ακριβώς το αναφέρει, είναι ο νους. Λέει λοιπόν ότι οι ψυχές βρίσκονται στον νοητό κόσμο και από εκεί ήρθαν εδώ.
Επισημαίνει πως εκείνος ο κόσμος έχει ψυχές χωρίς σώματα, ενώ αυτός ο κόσμος (αισθητός), ο εκδηλωμένος κόσμος δηλαδή λαμβάνει ψυχές προορισμένες να γίνονται εντός των σωμάτων και κατανεμήθηκαν έτσι σε σώματα.
Για τον Πλωτίνο, η συμπαντική ψυχή του κόσμου και η ατομική ψυχή είναι αδελφές. Στο Πλωτινικό φιλοσοφικό σύστημα, η Ψυχή, είναι μια διαρκώς μεταβαλλόμενη διαμορφωτική δύναμη, ποιητική αιτία του αισθητού κόσμου που κοσμεί και διοικεί όλο το Σύμπαν σύμφωνα με το αιώνιο νοητικό πρότυπο του.
Ο Πλωτίνος παρομοιάζει το σύμπαν σαν ένα ζωντανό δίχτυ όπου είναι απλωμένο στη θάλασσα-ψυχή, χωρίς όμως να μπορεί να την καταλάβει και να την κάνει δική του. Όσο απλώνεται η θάλασσα απλώνεται και το δίχτυ μαζί της όντας ανήμπορο να διαχωριστεί από αυτή, διότι δεν μπορεί να είναι αλλού παρά εκτός από εκεί που βρίσκεται.
Και επειδή η ψυχή από τη φύση της δεν έχει μέγεθος, μπορεί με μια και μόνο σύλληψη να καταλάβει ολόκληρο το σώμα, όσο και αν εκταθεί αυτό, εκεί είναι και η ψυχή. Κατ' αυτόν τον τρόπο, μας εξηγεί, ότι το σύμπαν εκτείνεται με βάση το σημείο στο οποίο κατά την πορεία του έχει την ψυχή να διατηρεί την ύπαρξή του.
Όλα τα υλικά πλάσματα δε ζουν από μόνα τους, η ψυχή είναι που τους δίνει ζωή και μάλιστα τέτοια ζωή σαν κι αυτή σύμφωνα με την οποία εκείνη ζει. Ζώντας μέσα σε μια λογική αρχή, δίνει και στο σώμα λογική αρχή κατ' εικόνα εκείνης την οποία έχει, καθώς και τα σχήματα των σωμάτων, των οποίων τις λογικές αρχές κατέχει.
Ύστατος σκοπός η επανένωση της ατομικής ψυχής με την ψυχή του κόσμου, οπότε και η πρώτη οδηγείται σε απώλεια της ατομικότητάς της. Και πριν όμως από αυτό, ήδη κατά τη διάρκεια του ένσαρκου βίου, η ψυχή μπορεί να αποζητήσει τον πνευματικό κόσμο μέσω του ασκητισμού, της κάθαρσης και του στοχασμού, και τότε ίσως καταστεί δυνατόν να θεαθεί το θείο φως. Ως αρετή ορίζεται η προσέγγιση της ψυχής προς τον Θεό και ως κάλλος η επικράτησή της επί του σώματος και των επιθυμιών του.
Ο Πλωτίνος διέκρινε, τρία επίπεδα του όντος:
α) το κατώτερο που είναι η ψυχή, στο οποίο βρίσκεται ο άνθρωπος,
β) το αμέσως ανώτερο στο οποίο προσλαμβάνονται οι Ιδέες (νους) και
γ) το ανώτατο, που είναι το αγαθόν/ο θεός.
Με την πολλαπλή της ενότητα η ψυχή χορηγεί ζωή σε όλα τα μέρη, ενώ με την αδιαίρετη ενότητά της τα κατευθύνει με φρόνηση. Εφόσον κάθε σωματοποιημένη ψυχή ξεχνά, η καταγωγή της στο θεϊκό βασίλειο περιλαμβάνει τρία διακριτά βήματα: την καλλιέργεια της αρετής, η οποία υπενθυμίζει στην ψυχή το θεϊκό κάλλος, την πρακτική της διαλεκτικής, η οποία καθοδηγεί ή πληροφορεί την ψυχή λαμβάνοντας υπόψιν τα πρότερα και την αληθινή φύση της ύπαρξης και τέλος τον στοχασμό, ο οποίος είναι η αρμόζουσα πράξη και ο τρόπος ύπαρξης της ψυχής.
Πηγή: M2.agogia
Δεν υπάρχουν σχόλια: