Τα Χόρτα ως μέρος της Αρχαίας Ελληνικής διατροφής

Μεταφράζοντας κυριολεκτικά στα αγγλικά ως το ταπεινό «ζιζάνιο», η σημασία της λέξης χόρτα στη σύγχρονη Ελληνική γλώσσα περιλαμβάνει κάθε πράσινο που θα μπορούσε να συμπεριλάβει κάποιος στη διατροφή του.

Πολλοί έχουν αναρωτηθεί τι θα μπορούσαν να σκεφτούν οι αρχαίοι Έλληνες για τις φυτικές δίαιτες. Ήταν πράγματι χορτοφάγοι; Γνώριζαν καν για τα πολλά οφέλη για την υγεία μιας δίαιτας που περιλαμβάνει μια πληθώρα από χόρτα; Ή μήπως οι διατροφικές συνήθειες αυτών των αρχαίων ανθρώπων βασίζονταν στην πραγματικότητα περισσότερο στο κρέας παρά στα φυτά;

Η συντριπτική πλειοψηφία των αρχαίων Ελλήνων δεν ήταν σε καμία περίπτωση χορτοφάγοι ή vegans, όπως ορίζουν οι άνθρωποι σήμερα αυτούς τους όρους.

Ωστόσο, εκτιμούσαν τη μεγάλη ποικιλία φυτών και λαχανικών που παρέχει η φύση και ήξεραν πώς να εκμεταλλεύονται κάθε φυτό που φύτρωνε στους κήπους τους.

Φυσικά, όπως κάθε άλλος μεγάλος δυτικός πολιτισμός, οι Έλληνες όχι μόνο έτρωγαν κρέας, αλλά το απολάμβαναν, όπως γνωρίζουμε από διάφορες γραπτές πηγές εκείνης της εποχής. Αρκετές γιορτές που γίνονταν σε διαφορετικές εποχές του χρόνου περιλάμβαναν εξέχουσα θέση το κρέας, συμπεριλαμβανομένου του αρνιού ή του χοιρινού.

Ωστόσο, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της αρχαίας Ελληνικής ζωής ήταν η έννοια του «μέτρον», αυτό που θα χαρακτηρίζαμε σήμερα ως μέτρο. Ήδη από τον ένατο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας ιστορικός Ησίοδος προειδοποίησε: «Να τηρείτε τα δέοντα μέτρα, το μέτρο είναι καλύτερο σε όλα τα πράγματα» στην πραγματεία του που ονομάζεται Έργα και Ημέρες.

Σύμφωνα με αυτή την αρχή, οι δίαιτες των αρχαίων Ελλήνων περιλάμβαναν πράγματι κρέας, αλλά όχι τόσο όσο νομίζουμε, και σχεδόν σίγουρα όχι τόσο όσο καταναλώνουμε σήμερα.

Οι Έλληνες ήξεραν ότι όσο περισσότερο κρέας τρώει κανείς, τόσο πιο επιρρεπής θα είναι στην παχυσαρκία — και επομένως, στην ασθένεια — μακροπρόθεσμα. Για το λόγο αυτό, η διατροφή τους έτεινε να είναι κυρίως φυτική.

Τα λαχανικά, τα φρούτα και τα όσπρια αποτέλεσαν τη βάση κάθε αρχαιοελληνικού πιάτου, θέτοντας τα θεμέλια αυτού που γνωρίζουμε σήμερα ως υγιεινή μεσογειακή κουζίνα.

Τα Χόρτα και η περίπτωση του Πυθαγόρα

Ωστόσο, η υγεία και η ευημερία δεν ήταν ο μόνος παράγοντας που διαμόρφωσε τη διατροφή των αρχαίων Ελλήνων. Ένα ελάχιστα γνωστό γεγονός είναι ότι ο πατέρας της χορτοφαγίας ήταν στην πραγματικότητα ο αρχαίος Έλληνας μαθηματικός και φιλόσοφος Πυθαγόρας.

Γνωστός σε όλο τον ακαδημαϊκό κόσμο για τα θεωρήματά του, ο Πυθαγόρας ήταν επίσης ισχυρός υποστηρικτής μιας δίαιτας χωρίς κρέας.

Βασισμένος στην πεποίθησή του ότι όλα τα ζώα έχουν ψυχή, ο Πυθαγόρας και οι χιλιάδες οπαδοί του πίστευαν ότι η κατανάλωση κρέατος ήταν ανήθικη, καθώς αυτό προκαλεί πόνο και δυστυχία στα πλάσματα που έχουν αυτή την εσωτερική ζωή του πνεύματος όπως και οι άνθρωποι.

Στην πραγματικότητα, μέχρι τα μέσα του 1800, όταν αναπτύχθηκε το σύγχρονο χορτοφαγικό κίνημα στην Αγγλία και τις ΗΠΑ, οι άνθρωποι που δεν έτρωγαν κρέας ονομάζονταν «αυτοί που ακολουθούν την Πυθαγόρεια διατροφή».

Μερικά υπέροχα Ελληνικά χόρτα

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα χορτοφαγικού πιάτου που τρώγεται συνήθως στην Ελλάδα εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια είναι η ταπεινή σαλάτα «ραδίκια».

Αυτή η πράσινη σαλάτα κιχωρίου ενσωματώνει όλα τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει ένα απλό, ταπεινό συστατικό όταν μαγειρευτεί με τον σωστό τρόπο.

Εναλλακτικά γνωστΆ ως «χόρτα βράστα», η ραδικιά σαλάτα παρασκευάζεται με νόστιμα χόρτα πικραλίδας, που παραδοσιακά συλλέγονται από τον κήπο με ένα απλό μαχαίρι κουζίνας.

Οι πικραλίδες, που θεωρούνται πιο συχνά σήμερα ως επιβλαβές ζιζάνιο και συνήθως ξεριζώνονται μόλις σηκώσουν το κεφάλι τους, επειδή θέλουμε το γρασίδι μας να φαίνεται άψογο, οι πικραλίδες ήταν μια υγιεινή καθημερινή βάση για τους αρχαίους Έλληνες.

Συχνά σε συνδυασμό με αμάρανθο, κιχώριο και άλλα χόρτα, τα χόρτα «ραδίκια» πλένονται καλά και στη συνέχεια βράζονται πριν καταναλωθούν.

Γενναιόδωρα περιχυμένα με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και φρέσκο χυμό λεμονιού, αυτά τα χόρτα μπορούν να χρησιμεύσουν ως το ιδανικό συνοδευτικό για τα κύρια πιάτα ή ακόμη και να καταναλωθούν ως υγιεινό σνακ ή δείπνο μόνα τους για όσους θέλουν να προσέχουν τη θερμιδική τους πρόσληψη.

Τα πολλά οφέλη για την υγεία από τα χόρτα

Είναι προφανές για εμάς σήμερα ότι μια διατροφή πλούσια σε χόρτα δεν μπορεί παρά να ωφελήσει όποιον προσπαθεί να μειώσει ή και να εξαλείψει την ποσότητα του κρέατος που καταναλώνει.

Πιάτα όπως σπανακόπιτα, φασολάδα με χόρτα, σπανάκι με αυγά, σπανακόριζο (ριζότο σπανάκι) και πολλές άλλες επιλογές προσφέρουν αμέτρητα διατροφικά οφέλη.

Σκεφτείτε την πράσινη σαλάτα πικραλίδα. Πλούσια σε ασβέστιο, εάν αυτό το Ελληνικό βασικό προϊόν καταναλώνεται σε τακτική βάση, μπορεί να υποστηρίξει την ενδυνάμωση των οστών, μειώνοντας την πιθανότητα αρθρίτιδας.

Πλούσια σε βιταμίνη C, αυτά τα ταπεινά χόρτα υποστηρίζουν επίσης το ανοσοποιητικό μας σύστημα, μειώνουν τα επίπεδα τοξινών στο σώμα μας και μας βοηθούν να έχουμε μια ισορροπία στα επίπεδα ενυδάτωσης και ηλεκτρολυτών.

Λόγω των αντιοξειδωτικών τους στοιχείων, μια διατροφή βασισμένη σε αρχαίες Ελληνικές χορτοφαγικές συνταγές είναι ευεργετική και για την υγεία του δέρματος.

Εάν χρησιμοποιηθούν ως θεραπεία, τα χόρτα όπως το κιχώριο μπορούν επίσης να αποδειχθούν πολύ χρήσιμα στη μείωση των συμπτωμάτων δερματικών παθήσεων, όπως το έκζεμα, η ψωρίαση και η ακμή.

Με πληθώρα πρόσθετων μελετών που αποδεικνύουν μια σειρά από άλλα εκπληκτικά οφέλη για την υγεία, τα χόρτα που έχουν συμπεριληφθεί από τους Έλληνες στη διατροφή τους εδώ και χιλιάδες χρόνια έχουν σαφώς πολλά οφέλη που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί.

Είτε είστε λάτρης του κρέατος είτε χορτοφάγος ή vegan, η διατροφή σας μπορεί να περιλαμβάνει τόσες περισσότερες υγιεινές επιλογές απλά προσθέτοντας λίγα ακόμη χόρτα στο πιάτο σας κάθε μέρα.

Λοιπόν, τι περιμένετε; Πάρτε μερικά από αυτά τα νόστιμα χόρτα, λεμόνια και ποιοτικό ελαιόλαδο και φτιάξτε μια σαλάτα! Δεν θα μετανιώσετε που το κάνατε, και τα οφέλη είναι σχεδόν ατελείωτα.