Η μεγαλύτερη μερική έκλειψη Σελήνης του 21ου αιώνα

Η μεγαλύτερη μερική έκλειψη Σελήνης του 21ου αιώνα θα συμβεί αυτήν την Παρασκευή. Φωτογραφία: Peter Thoeny, CC BY-NC-SA 2.0

Η μεγαλύτερη μερική έκλειψη Σελήνης του 21ου αιώνα θα συμβεί αυτήν την Παρασκευή. Η έκλειψη θα είναι ορατή σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική και θα διαρκέσει 6 ώρες.

Όχι μόνο αυτή η έκλειψη θα είναι η μεγαλύτερη του 21ου αιώνα, αλλά θα είναι και η μεγαλύτερη έκλειψη των τελευταίων 600 ετών. Μια Σεληνιακή έκλειψη λαμβάνει χώρα όταν η Γη μπαίνει σε μια θέση μεταξύ του φεγγαριού και του Ήλιου, σχηματίζοντας μια σκιά πάνω από το φεγγάρι για όλη τη διάρκεια. Η έκλειψη της Παρασκευής δεν θα καλύψει ολόκληρη τη Σελήνη, καθιστώντας την έτσι μια μερική έκλειψη Σελήνης.

Παρά το γεγονός ότι είναι επίσημα και τεχνικά μια μερική σεληνιακή έκλειψη, η έκλειψη της Παρασκευής θα καλύψει στην πραγματικότητα το 97% του φεγγαριού με τη σκιά της Γης, η οποία συνήθως δημιουργεί ένα βαθύ κόκκινο χρώμα που συνήθως αναφέρεται ως "Ματωμένο Φεγγάρι".

Η έκλειψη θα ξεκινήσει στη 1 π.μ. χρονική ζώνη ανατολικής ώρας.

Τόσο οι ηλιακές όσο και οι σεληνιακές εκλείψεις έχουν γοητεύσει τους αστρονόμους και τους περιστασιακούς θεατές για αιώνες. Οι εκλείψεις είναι καλά τεκμηριωμένες, αναμενόμενες και κατανοητές στη σύγχρονη κοινωνία, αλλά κάποτε ήταν η πηγή βαθιάς σύγχυσης που ενέπνεε δέος στους αρχαίους αστρονόμους, ωθώντας τους ακόμη και να δημιουργήσουν τις δικές τους θεωρίες για το ηλιακό σύστημα.

Πέρα από το δέος του να δεις το Φεγγάρι να γίνεται σχεδόν κόκκινο, οι εκλείψεις συχνά προκαλούσαν πραγματικό φόβο στους αρχαίους λαούς σε όλο τον κόσμο, ωθώντας τους θρησκευτικούς ηγέτες και τους σαμάνους τους να βρουν λόγους για το γεγονός, οδηγώντας σε πολλούς μύθους και τελετουργίες που προορίζονταν να προστατεύσουν τον λαό τους από το κακό που εθεωρείτο ότι βασίλευε εκείνη την στιγμή από το αφύσικο σκότος.

Ο αστρονόμος και ανθρωπολόγος Anthony Aveni, συγγραφέας του "In the Shadow of the Moon: The Science, Magic, and Mystery of Solar Eclipses" λέει στο Smithsonian Magazine "Όταν συμβαίνει κάτι εξαιρετικό στη φύση… διεγείρει μια συζήτηση για την αστάθεια στο σύμπαν".

Μια από τις μεγαλύτερες αστρονομικές ανακαλύψεις από την αρχαία Ελλάδα: Το μέγεθος της Σελήνης

Ο Αρίσταρχος ο Σάμος, αστρονόμος της αρχαίας Ελλάδας, ανέπτυξε την πρώτη γνωστή θεωρία του ηλιοκεντρισμού. Πολλά από τα κείμενά του έχουν χαθεί, αλλά ένα από τα βιβλία του Αρίσταρχου που σώζονται πραγματεύεται τα μεγέθη και τις αποστάσεις του Ήλιου και της Σελήνης. Σε αυτή την αξιοσημείωτη πραγματεία, ο Αρίσταρχος παρουσίασε τους παλαιότερους γνωστούς υπολογισμούς των σχετικών μεγεθών και αποστάσεων από τον Ήλιο και τη Σελήνη.

Είχε από καιρό παρατηρηθεί ότι ο Ήλιος και η Σελήνη έμοιαζαν να έχουν το ίδιο φαινομενικό μέγεθος στον ουρανό, αλλά ότι ο Ήλιος ήταν πιο μακριά. Αυτό το συνειδητοποίησαν από τις εκλείψεις ηλίου, που προκαλούνται από το πέρασμα της Σελήνης μπροστά από τον Ήλιο σε μια ορισμένη απόσταση από τη Γη.

Επίσης, τη στιγμή που η Σελήνη βρίσκεται στο πρώτο ή στο τρίτο τέταρτο, ο Αρίσταρχος σκέφτηκε ότι ο Ήλιος, η Γη και η Σελήνη θα σχημάτιζαν ένα ορθογώνιο τρίγωνο.

Καθώς ο Πυθαγόρας είχε καθορίσει πώς σχετίζονταν τα μήκη των πλευρών του τριγώνου μερικούς αιώνες νωρίτερα, ο Αρίσταρχος χρησιμοποίησε το τρίγωνο για να υπολογίσει ότι η απόσταση από τον Ήλιο ήταν μεταξύ 18 και 20 φορές την απόσταση από τη Σελήνη.

Εκτίμησε επίσης ότι το μέγεθος της Σελήνης ήταν περίπου το ένα τρίτο του μεγέθους της Γης, με βάση τον χρόνο των Σεληνιακών εκλείψεων.

Σήμερα, γνωρίζουμε το μέγεθος και την απόσταση από το Φεγγάρι με ακρίβεια με ποικίλα μέσα, συμπεριλαμβανομένων των ακριβών τηλεσκοπίων, των παρατηρήσεων με ραντάρ και των ανακλαστήρων λέιζερ που άφησαν στην επιφάνεια οι αστροναύτες του Apollo. Αλλά η ομορφιά μιας Σεληνιακής έκλειψης είναι εξίσου εντυπωσιακή και κατά κάποιον τρόπο ανησυχητική, όπως ήταν τα αρχαία χρόνια.