Τζένγκις Χαν: Το μυστήριο του χαμένου τάφου του

Ο Τζένγκις Χαν όπως απεικονίζεται σε ένα άλμπουμ της εποχής του Γιουάν του 14ου αιώνα. Τώρα βρίσκεται στο Μουσείο Εθνικού Παλατιού, Ταϊπέι, Ταϊβάν. Η αρχική έκδοση ήταν ασπρόμαυρη. Παρήχθη από τον Μογγόλο ζωγράφο Ho-li-hosun το 1278 υπό την εντολή του Kublai Khan. Πίστωση εικόνας: Wikimedia Commons / Δημόσιος Τομέας

Ο Τζένγκις Χαν είναι μια από τις πιο διαβόητες προσωπικότητες στην ιστορία. Ως ιδρυτής και πρώτος Μεγάλος Χαν της Μογγολικής Αυτοκρατορίας, κάποτε κυβέρνησε μια περιοχή Γης που εκτείνονταν από τον Ειρηνικό Ωκεανό έως την Κασπία Θάλασσα.

Ενώνοντας πολλές από τις νομαδικές φυλές της Βορειοανατολικής Ασίας και ανακηρύσσοντας τον παγκόσμιο άρχοντα των Μογγόλων, ο Τζένγκις Χαν ξεκίνησε τις επιδρομές των Μογγόλων που κατέκτησαν τελικά το μεγαλύτερο μέρος της Ευρασίας. Μετά το θάνατό του, η Μογγολική Αυτοκρατορία έγινε η μεγαλύτερη συνεχόμενη αυτοκρατορία στην ιστορία.

Ο Τζένγκις Χαν πιθανότατα πέθανε είτε αφού έπεσε από το άλογό του είτε λόγω των τραυμάτων που υπέστη στη μάχη. Σύμφωνα με τα έθιμα της φυλής του, ζήτησε να τον θάψουν κρυφά.

Ο θρύλος λέει ότι ο θλιμμένος στρατός του μετέφερε το σώμα του στο σπίτι του στη Μογγολία, σκοτώνοντας όποιον συναντούσε στην πορεία για να κρύψει τη διαδρομή, πριν αυτοκτονήσουν αργότερα οι ίδιοι για να κρύψουν πλήρως το μυστικό του τόπου ανάπαυσής του. Όταν τον έθαψαν, ο στρατός οδήγησε 1000 άλογα πάνω από το έδαφος για να κρύψει τυχόν ίχνη της δραστηριότητάς του.

Είναι απίστευτο, στα 800 χρόνια από τότε, κανείς δεν έχει ανακαλύψει τον τάφο του Τζένγκις Χαν και η τοποθεσία του παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια του αρχαίου κόσμου.

Το μυστήριο του τάφου

Βουνό Burkhan Khaldun, όπου φημολογείται ότι είναι θαμμένος ο Τζένγκις Χαν. Πίστωση εικόνας: Wikimedia Commons / Δημόσιος Τομέας

Υπάρχουν πολλοί θρύλοι για το πού βρίσκεται ο τάφος του Τζένγκις Χαν. Ο ένας αναφέρει ότι ένα ποτάμι εκτρέπεται πάνω από τον τάφο του για να είναι αδύνατο να βρεθεί. Άλλος δηλώνει ότι θάφτηκε κάπου με μόνιμο πάγο για να είναι αδιαπέραστο για πάντα. Άλλοι ισχυρισμοί αναφέρουν ότι το φέρετρό του ήταν ήδη άδειο όταν έφτασε στη Μογγολία.

Υπό το φως του μυστηρίου, οι εικασίες μεταξύ των ιστορικών και των κυνηγών θησαυρών αφθονούν φυσικά ως προς το πού θα μπορούσε να βρίσκεται ο τάφος. Ο τάφος του Khan σχεδόν σίγουρα περιέχει θησαυρό από όλη την αρχαία Μογγολική Αυτοκρατορία και θα πρόσφερε μια συναρπαστική εικόνα για τον άνθρωπο και τον κόσμο γύρω του εκείνη την εποχή.

Οι ειδικοί προσπάθησαν να εντοπίσουν τη θέση του τάφου μέσα από ιστορικά κείμενα και με επίπονη προσπάθεια σε όλο το τοπίο. Υπάρχει ευρέως υποψία ότι το σώμα του αναπαύθηκε κάπου κοντά στη γενέτειρά του στο Khentii Aimag, πιθανότατα κάπου κοντά στον ποταμό Onon και στο όρος Burkhan Khaldun, το οποίο είναι μέρος της οροσειράς Khentii.

Διερευνητική έρευνα έχει διεξαχθεί ακόμη και από το διάστημα: το έργο του National Geographic, Valley of the Khans χρησιμοποίησε δορυφορικές εικόνες σε ένα μαζικό κυνήγι για τον τάφο.

Το μογγολικό τοπίο

Ένα άλλο εμπόδιο όταν πρόκειται για την αποκάλυψη της θέσης του τάφου είναι το έδαφος της Μογγολίας. 7 φορές το μέγεθος της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά με μόνο το 2% των δρόμων της, η χώρα αποτελείται κυρίως από επικές και αρκετά αδιαπέραστες ερημιές και φιλοξενεί πληθυσμό λίγο πάνω από 3 εκατομμύρια.

Άλλοι βασιλικοί τάφοι που έχουν ανακαλυφθεί βρίσκονταν σε βάθος έως και 20 μέτρα στη Γη, και είναι πιθανό ότι και του Τζένγκις Χαν θα ήταν παρομοίως κρυμμένος, αν όχι περισσότερο.

Ομοίως, ο θρύλος των 1000 αλόγων που ποδοπατούσαν την τοποθεσία υποδηλώνει ότι θάφτηκε σε έναν ανοιχτό χώρο ή κάμπο. Ωστόσο, οι μαρτυρίες αναφέρουν περίεργα ότι ήταν θαμμένος σε έναν λόφο, κάτι που θα το έκανε δύσκολο ή αδύνατο.

Σκεπτικιστές της αναζήτησης

Μια βασική ανατροπή του μυστηρίου είναι ότι ο Μογγολικός λαός σε μεγάλο βαθμό δεν θέλει να βρεθεί ο τάφος του Τζένγκις Χαν. Αυτό δεν οφείλεται σε έλλειψη ενδιαφέροντος: εξακολουθεί να παραμένει δημοφιλής προσωπικότητα στον ιστορικό ιστό και τη λαϊκή κουλτούρα της χώρας, με την εικόνα του Χαν να εμφανίζεται σε πολλά πράγματα, από νόμισμα μέχρι μπουκάλια βότκας.

Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετοί λόγοι για τους οποίους πολλοί θέλουν ο τάφος του να παραμείνει ανεξερεύνητος. Το πρώτο – το οποίο είναι ίσως ελαφρώς υπερβολικό ή ρομαντικό – είναι η πεποίθηση ότι αν ανακαλυπτόταν ο τάφος του Χαν, ο κόσμος θα τελείωνε.

Αυτό θυμίζει τον μύθο του Τιμούρ, ενός βασιλιά του 14ου αιώνα του οποίου ο τάφος άνοιξαν οι Σοβιετικοί αρχαιολόγοι το 1941. Μόλις 2 ημέρες μετά τα αποκαλυπτήρια του τάφου, ξεκίνησε η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα με την εισβολή των Ναζί στη Σοβιετική Ένωση. Λέγεται ότι ο ίδιος ο Στάλιν πίστευε στην κατάρα και διέταξε να ταφούν εκ νέου τα λείψανα του Τιμούρ.

Για άλλους, είναι θέμα σεβασμού. Θεωρείται ότι εάν ο τάφος προοριζόταν να βρεθεί τότε θα υπήρχε μια πινακίδα.

Η κληρονομιά του Τζένγκις Χαν

Ο Τζένγκις Χαν στο μογγολικό τραπεζογραμμάτιο των 1.000 tögrög. Πίστωση εικόνας: Wikimedia Commons / Δημόσιος Τομέας

Η κληρονομιά του Τζένγκις Χαν ξεπερνά την ανάγκη να βρεθεί ο τάφος του: μιας και θεωρείται ότι δεν κατάκτησε τον κόσμο αλλά τον εκπολίτισε και τον συνέδεσε.

Είναι σεβαστός ότι συνέδεσε την Ανατολή και τη Δύση, επιτρέποντας στον Δρόμο του Μεταξιού να ανθίσει. Η διακυβέρνησή του περιλάμβανε τις έννοιες της διπλωματικής ασυλίας και της θρησκευτικής ελευθερίας και δημιούργησε μια αξιόπιστη ταχυδρομική υπηρεσία και τη χρήση χαρτονομίσματος.

Ωστόσο, οι αρχαιολόγοι εξακολουθούν να αναζητούν τον τόπο ταφής του. Το ταπεινό του παλάτι ανακαλύφθηκε το 2004, με αποτέλεσμα και εικασίες ότι ο τάφος του βρίσκεται κοντά. Παρόλα αυτά, μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί στην ανακάλυψή του.

Σήμερα, το Μαυσωλείο Τζένγκις Χαν χρησιμεύει ως μνημείο αντί του τόπου ταφής του, και φαίνεται απίθανο να λυθεί ποτέ το μεγάλο μυστήριο του τόπου ανάπαυσης του πανίσχυρου Χαν.