Εικόνα: Pixabay
Η Αλκυόνη στην Ελληνική μυθολογία ήταν σύζυγος του Κήυκα και κόρη του Αιόλου.
Η Αλκυόνη και ο Κήυκας ζούσανε πολύ ευτυχισμένοι στην Τραχίδα, της οποίας ο Κήυκας ήταν βασιλιάς. Κάποιες φορές αποκαλούσαν ο ένας τον άλλον Δία και Ήρα[1]. Αυτό εξόργισε το Δία, και ενώ ο Κήυκας ήταν στη θάλασσα (πηγαίνοντας να συμβουλευτεί ένα μαντείο, σύμφωνα με τη διήγηση του Οβίδιου), έριξε κεραυνό στο καράβι του.
Λίγο μετά ο Μορφέας μεταμορφωμένος ως Κήυκας εμφανίστηκε στην Αλκυόνη για να της διηγηθεί τη μοίρα του συζύγου της, και εκείνη ρίχτηκε στη θάλασσα από τη θλίψη της, όπου αντίκρισε το νεκρό σώμα του Κήυκα. Από συμπόνια οι θεοί τους μεταμόρφωσαν στα πουλιά αλκυόνες.
Ο Οβίδιος και ο Υγίνος και οι δύο αναφέρουν την μεταμόρφωση του ζευγαριού μετά την απώλεια του Κήυκα στην τρικυμία, αν και οι δύο παραλείπουν το ότι ο Κήυκας και η Αλκυόνη αποκαλούσαν ο ένας τον άλλο Δία και Ήρα, και την οργή του Δία ως αποτέλεσμα αυτού. Ο Οβίδιος επίσης προσθέτει τη λεπτομέρεια ότι η Αλκυόνη είδε το ξεβρασμένο σώμα του στην ακτή πριν αποπειραθεί να αυτοκτονήσει.
Ο μύθος αναφέρεται επίσης σε συντομία στον Βιργίλιο, πάλι χωρίς την αναφορά στο θυμό του Δία.
Αλκυονίδες μέρες
Ο Οβίδιος και ο Υγίνος αναφέρουν την μεταμόρφωση ως την προέλευση για την ετυμολογία των αλκυονίδων ημερών, τις μέρες μέσα στο χειμώνα κατά τις οποίες υπάρχει καλοκαιρία χωρίς ανέμους. Η φράση εμφανίζεται ήδη στις Όρνιθες του Αριστοφάνη, με την σημασία μιας ανέμελης και ήρεμης περιόδου. Αναφορά επίσης γίνεται και από το Λουκιανό, στο διάλογό του Αλκυών ή περί μεταμορφώσεως, όπου αναφέρει ότι οι άνεμοι κοπάζουν και η θάλασσα είναι σαν καθρέπτης, και στον Αιλιανό στο έργο του Περί ζώων ιδιότητος.
Μία άλλη εκδοχή θέλει τις Αλκυονίδες κόρες του Γίγαντα Αλκυονέα, επτά στον αριθμό, οι οποίες μετά το φόνο του πατέρα τους σκοτώθηκαν πηδώντας στη θάλασσα, και μεταμορφώθηκαν στη συνέχεια από την Αμφιτρίτη στα πουλιά αλκυόνες. Υπάρχει και άλλη εκδοχή, κατά την οποία η Αλκυόνη και οι έξι αδελφές τις μεταμορφώθηκαν στον αστερισμό των Πλειάδων. Οι Πλειάδες μεσουρανούν τον Ιανουάριο, όταν και γεννάει η αλκυόνα.
Την αναφορά την κάνει ο Αριστοτέλης στο έργο του Περί ζώων ιστοριών, όπου αναφέρει ότι ο αλκυόνη γεννά επτά μέρες τα αβγά και επτά τα μεγαλώνει, κατά τις οποίες μέρες ο Δίας παραχώρησε τις αλκυονίδες μέρες, αναφέροντας ότι δεν συμβαίνουν παντού αλκυονίδες μέρες, αλλά στην περιοχή της Σικελίας πάντα.
Ο αριθμός των Πλειάδων, επτά, ή εννιά μαζί με τους γονείς τους ή και 14 ορατές με γυμνό μάτι, ταυτίζεται με τον αριθμό των αλκυονίδων ημερών, επτά, ή 14 όπως ήταν αρχικά, επτά πριν το χειμερινό ηλιοστάσιο και επτά μετά από αυτό. Γι’ αυτό και τα διαφορετικά πρόσωπα της Αλκυόνης κόρης του Αίολου και της Αλκυόνης κόρης του Αλκυονέα μπορεί να σχετίζονται, και τουλάχιστον η μυθολογία τους αλληλοσυνδέεται.
Η εμφάνιση των αλκυονίδων ημερών σήμερα αναφέρεται στο διάστημα 15 Δεκεμβρίου με 15 Φεβρουαρίου, διάστημα το οποίο περιέχει τη μυθολογική σύνδεση και των 14 ημερών γύρω από το ηλιοστάσιο το Δεκέμβριο, και το μύθο των Πλειάδων και την περίοδο επώασης των αβγών των αλκυόνων τον Ιανουάριο.
Όσο για τον ορισμό του φαινομένου από μετεωρολογικής πλευράς, εμφανίζονται στατιστικά κατά το παραπάνω διάστημα και ιδιαίτερα το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου, άλλοτε λίγες και άλλοτε περισσότερες, και χαρακτηρίζονται από σχετική άπνοια, ηλιοφάνεια με έως 15 ή και 20 βαθμούς και μικρή νεφοκάλυψη.
Η εξήγηση του φαινομένου είναι επειδή παρατηρείται η ίδια βαρομετρική πίεση λόγω της εξισορρόπησης των βαρομετρικών πιέσεων μεταξύ της Βόρειας Ευρώπης και της περιοχής της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που έχει ως αποτέλεσμα μια αντί-κυκλωνική κατάσταση με άπνοια και καλοκαιρία, ενώ μπορεί να ειδωθεί ως φυσιολογικό φαινόμενο απλά λόγω της θέσης της Ελλάδας στα νοτιοανατολικά, που έχει ως αποτέλεσμα σε κάποιες μέρες του χειμώνα να παρατηρείται ηλιοφάνεια και καλοκαιρία. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι αλκυονίδες μέρες ήταν ένα σταθερό μετεωρολογικό φαινόμενο κατά τον 5ο και 4ο αιώνα προ Χριστού, κατά το διάστημα 15 Ιανουαρίου με 15 Φεβρουαρίου.
Βιβλιογραφία:
Ancient Greek drama as an eyewitnessof a specific meteorologicalphenomenon: indication of stabilityof the Halcyon days, C. Chronopoulou, A. Mavrakis, 2004
Halcyon Days, L. Carapiperis, 1957
Πηγή: elhalflashbacks, el.wikipedia
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Τρίτη, Ιανουαρίου 11, 2022
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: