Κέκρωψ: O Μυθικός ιδρυτής της πρώτης πόλης των Αθηνών

Ο Κέκρωψ ή Κέκροπας ήταν βασιλιάς της αρχαίας Αθήνας, πρόσωπο που έγινε μέρος της ελληνικής μυθολογίας, άρρηκτα συνδεδεμένο με την αρχαία Αθήνα.

Ο Κέκροπας, γιος της Μητέρας Γης και του Ουρανού και μυθικός ιδρυτής της πρώτης πόλης των Αθηνών στην Ακρόπολη (που ονομαζόταν Κεκροπία εκείνο τον καιρό), είναι ο πρώτος αττικός ήρωας και χθόνια θεότητα, παρουσιαζόμενος συνήθως ως διφυής, από τη μέση και πάνω άνθρωπος και από τη μέση και κάτω δράκος. Θεωρείται γενάρχης των Αθηναίων (Κεκροπίδες), ενώ πιστεύεται ότι ο τάφος του βρισκόταν στο βορειοδυτικό τμήμα της στοάς των Καρυάτιδων στο Ερέχθειο (Κεκρόπιο). Λατρευόταν κυρίως στην Ακρόπολη υπό τη μορφή φιδιού, έχοντας το δικό του ιερέα, ενώ σ’ αυτόν αποδίδονται η θέσπιση διάφορων νόμων, η εφεύρεση της γραφής, η απογραφή του πληθυσμού, η κατάργηση των ανθρωποθυσιών, η ταφή των νεκρών, ο τρόπος οικοδόμησης οικιών αλλά και η διαιτησία στη διαφωνία μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κηδεμονία της πόλης.

Ο Κέκροπας πρέπει να έζησε γύρω στα 3000 π.Χ.. Σύζυγος του Κέκροπα ήταν η Άγλαυρος, κόρη του Ακταίου, πρώτου βασιλιά των Αθηνών. Η Άγλαυρος ήταν η προσωποποίηση της γονιμότητας του εδάφους και του λαμπρού φωτός. Ο Ακταίος, ο πρώτος γηγενής βασιλιάς της Αττικής, έδωσε το όνομά του στη χώρα του: Ακταία Ακτική Αττική. Παιδιά τους ήταν οι: Ερυσίχθονας ο Αθηναίος, Άγραυλος η Νεώτερη, Έρση, Πάνδροσος

Ο Κέκροπας έχτισε πόλεις στην Εύβοια και την Κωπαΐδα. Λατρευόταν επίσης στα Μέγαρα, τη Βοιωτία, τον Αλίαρτο, την Εύβοια, τη Θράκη και τη Σαλαμίνα της Κύπρου. Θεωρείται ο ιδρυτής της λατρείας του Δία Υπάτου και της Πολιάδας Αθηνάς.

Ήταν κριτής στη φιλονικία Ποσειδώνα - Αθηνάς για την θεϊκή προστασία της πόλης. Προτίμησε την Αθηνά. Σύμφωνα με τον μύθο, οι αντίπαλοι ανέβηκαν πάνω στον βράχο της Ακρόπολης, όπου ήρθαν και οι άλλοι δέκα θεοί από τον Όλυμπο για να κάνουν τον δικαστή στη διαφωνία των δυο θεών, ενώ ο Κέκροπας παρίστατο ως μάρτυρας. Πρώτος ήρθε ο Ποσειδώνας, στάθηκε στη μέση του βράχου και με την τρίαινά του έδωσε ένα δυνατό χτύπημα στο έδαφος.

Αμέσως ξεπήδησε ένα κύμα αλμυρού νερού που σχημάτισε μια μικρή λίμνη που την ονόμασαν «Ερεχθηίδα θάλασσα». Μετά ήρθε η σειρά της Αθηνάς να παρουσιάσει το δώρο της και αφού κάλεσε τον Κέκροπα για μάρτυρα, φύτεψε μια ελιά πάνω στον βράχο, που ξεπετάχτηκε γεμάτη καρπό. Το δέντρο αυτό σωζόταν για πολλά χρόνια αργότερα. Μετά από το δώρα της Αθηνάς ο Δίας κήρυξε το τέλος του αγώνα και είπε στους άλλους θεούς να κρίνουν σε ποιον από τους δυο θεούς να δοθεί η πόλη.

Συγχρόνως ζήτησαν τη μαρτυρία και τη γνώμη του Κέκροπα. Αυτός από το βράχο ψηλά έριξε μια ματιά γύρω, αλλά όπου να γύριζε, τα μάτια του αντίκριζαν αλμυρό νερό, τις θάλασσες που από παντού έζωναν τη χώρα. Το δέντρο όμως που είχε κάνει η Αθηνά να φυτρώσει ήταν το πρώτο που φύτρωσε σε όλη τη χώρα και ήταν συνάμα για την πόλη η υπόσχεση για δόξα και ευτυχία. Γι' αυτό ο Κέκροπας θεώρησε πως το δώρο της Αθηνάς ήταν πιο χρήσιμο και έτσι της δόθηκε η κυριαρχία της πόλης.

Ο Κέκροπας διαίρεσε τους κατοίκους της Αθήνας σε τέσσερις φυλές, που τις ονόμασε Κεκροπίς, Αυτόχθων, Ακταία και Παραλία, κάθε μια με περίπου είκοσι χιλιάδες κατοίκους. Εκτός αυτού διαίρεσε την Αττική σε δώδεκα αυτόνομους δήμους.[1]

[1] Harwood, Thomas, Rev, επιμ. (1801) (στα Αγγλικά). Grecian antiquities; or, An account of the public and private life of the Greeks... chiefly designed to explain words in the Greek classics, according to the rites and customs to which they refer. To which is added, a chronology of remarkable events in the Grecian history, from the foundation of the kingdom of Argos under Inachus, to the death of Alexander. Λονδίνο: T. Cadell & W. Davies. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2009.

Βιβλιογραφία: Pausanias, Reisen in Griechenland, Artemis Verlag, Zürich und München, 1987, ISBN 3-7608-3678-X. Strabo, Geographica, Matrix Verlag, Wiesbaden, 2005, ISBN 3-86539-051-X.