Ερμής ο άγγελος των αθανάτων και το σπήλαιο στην Κυλλήνη

Ράνια Τζεν

Ο αγγελιαφόρος των θεών, Ερμής, γεννήθηκε σ’ ένα σπήλαιο που βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του όρους Κυλλήνη (Ζήρεια), χαμηλότερα από το οροπέδιο της Φλαμπουρίτσας, σε υψόμετρο 1700 μέτρα, περίπου. Το εσωτερικό του σπηλαίου έχει εντυπωσιακούς σταλακτίτες Το κοντινότερο χωριό σ’ αυτό είναι τα Άνω Τρίκαλα.

Πατέρας του ήταν ο Δίας και μητέρα του μια από τις επτά Πλειάδες, η Μαία, κόρη του Άτλαντα και της Πλειόνης. Η μυθολογία δεν μας δίνει πολλές πληροφορίες γιαυτήν την ερωτική ιστορία

Κεφαλή Ερμή σε ώριμη ηλικία, τέλους 4ου- αρχές 3ου αι. βρέθηκε στις ανασκαφές της οδού Αιόλου

Ο Ομηρικός Ύμνος προς τον Ερμή αναφέρει ότι η Μαία ήταν μια ντροπαλή νύμφη με ωραίες πλεξίδες. Απέφευγε το πλήθος των θεών και ζούσε σε μια σκοτεινή σπηλιά. Εκεί τη συνάντησε ο Δίας και ενώθηκε μαζί της βαθειά νύχτα για να μην ξυπνήσει η Ήρα και να μην τους αντιληφθούν ούτε οι άνθρωποι, αλλά ούτε και οι αθάνατοι θεοί.

Μόλις γεννήθηκε ο Ερμής άρχισε τις θαυμαστές επιδόσεις του. Ο Απολλόδωρος μας διηγείται ότι ο Ερμής γεννήθηκε την αυγή. Κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας κατασκεύασε από το καβούκι μιας χελώνας μια λύρα και το μεσημέρι κιθάριζε κιόλας και άρχισε να εξυμνεί τους έρωτες του πατέρα και της μητέρας του.

Το ίδιο βράδυ έκλεψε τα βόδια του Απόλλωνα και τα έκρυψε στο ίδιο σπήλαιο. Όταν ο Απόλλωνας ανακάλυψε την κλοπή και παραπονέθηκε στον Δία. Τότε ο Ερμής προσέφερε την λύρα στον Απόλλωνα, ο οποίος μαγεύτηκε από τον ήχο της και παραιτήθηκε από τα βόδια του.

σπήλαιο Κυλλήνης

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την Κυλλήνη ως το υψηλότερο της Πελοποννήσου. Έλεγαν ότι η κορυφή του δεν καλυπτόταν από σύννεφα κι ούτε οι άνεμοι δεν την έφταναν. Εκεί λατρευόταν ο θεός Ερμής από τους αρχαιότατους χρόνους, προσφέρονταν σ’ αυτόν αναθήματα και γίνονταν θυσίες. Λέγεται ότι οι στάκτες από τις θυσίες προς τον Ερμή δεν διασκορπίζονταν. Τις εύρισκαν μετά από ένα χρόνο όπως τις είχαν αφήσει.

Τα σπήλαιο είναι αρκετά μεγάλο, διανοιγμένο κατωφερικά, με 6-7 αλλεπάλληλες αίθουσες - θαλάμους με εντυπωσιακούς σταλακτίτες- σταλαγμίτες, ηλικίας εκατομμυρίων ετών. Η πρόσβαση γίνεται από χωματόδρομο και στη συνέχεια πεζοπορία ενός τετάρτου. Από εκεί η θέα είναι εκπληκτική.

Στο όρος Κυλλήνη φύτρωνε το μώλυ, μυθικό φυτό με ξεχωριστές ιδιότητες που ο Ερμής έδωσε στον Οδυσσέα ως αντίδοτο για τα μαγικά φίλτρα της Κίρκης. Εικάζεται ότι η Κίρκη χρησιμοποιούσε γιαυτά χολινεργικές ουσίες.

Ο Όμηρος δίνει την περιγραφή του φυτού: το βότανο μετά ανασπά απ᾿ το χώμα, κι όπως μου το 'δωκε, μου ξήγησε και ποια τα φυσικά του: η ρίζα μελανιά, μα κάτασπρος ο ανθός του, σαν το γάλα' μώλυ οι θεοί το λένε᾿ δύσκολο θνητός να το ανασπάσει από τη γης, μονάχα αθάνατοι, τι αυτοί μπορούν τα πάντα.

ελλέβορος (πιθανόν μώλυ)

Οι ειδικοί βοτανολόγοι και γιατροί κλίνουν να το ταυτίσουν με τον ελλέβορο ένα φυτό που προέρχεται από ορεινές περιοχές, ανθίζει από Δεκέμβριο έως Μάρτιο και θεωρείται σύμβολο ελπίδας καίτοι και είναι τοξικό. Κατά την αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν ως φαρμακευτικό για θεραπεία ψυχικών ασθενειών και νευρικών διαταραχών.

Μπορείτε αν θέλετε να θαυμάσετε το εσωτερικό της σπηλιάς του Ερμή με τους εκπληκτικούς σταλακτίτες στο παρακάτω βίντεο

Πηγές:

Οι Μυθολόγοι Ζαν Ρισπέν, Ελληνική Μυθολογία, Απολλόδωρος Γ' 10-2, Οδύσσεια κ, 302-306, εικόνες: - Κεφαλή Ερμή σε ώριμη ηλικία, τέλους 4ου- αρχές 3ου αι. βρέθηκε στις ανασκαφές της οδού Αιόλου - σπήλαιο Κυλλήνης - ελλέβορος (πιθανόν μώλυ)