Πέντε από τους πιο μυστηριώδεις χαμένους τάφους στην ιστορία

Τάφος στη νεκρόπολη Saqqara κοντά στο Μέμφις, Αίγυπτος. Πίστωση εικόνας: Φωτογραφία Αρχείου Paul Brown/Alamy

Αν και τα ονόματα, τα έργα και οι βιογραφίες τους σώζονται αλλού, οι τάφοι διαφόρων ιστορικών προσώπων συνεχίζουν να αποφεύγουν την ανακάλυψή τους από τους αρχαιολόγους. Από την Κλεοπάτρα μέχρι τον Αττίλα τον Ούννο, αυτές οι φιγούρες τοποθετήθηκαν σε μέρη, που παραμένει μυστήριο μέχρι και σήμερα.

Εδώ είναι πέντε τάφοι που έχουν παραμείνει πέρα από τα αδιάκριτα βλέμματα για αιώνες, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες ανάκτησης. Καθένας από αυτούς έχει συναρπάσει αρχαιολόγους, και γενιές τοπικών κοινοτήτων.

1. Μέγας Αλέξανδρος

Η νεκρώσιμη ακολουθία του Αλέξανδρου. Πίστωση εικόνας: PRISMA ARCHIVO / Φωτογραφία Αρχείου Alamy

Παρά το γεγονός ότι ο Μέγας Αλέξανδρος έχει ταφεί σε τουλάχιστον 3 τάφους, κανένας δεν είναι γνωστός στους σύγχρονους αρχαιολόγους. Αφού πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ., το σώμα του υποβλήθηκε σε μια περίπλοκη σειρά ταφικών διευθετήσεων που κατευθύνθηκαν από τους στρατηγούς του. Καθ’ οδόν από τη Βαβυλώνα σε ένα κάρο που φέρεται να χρειάστηκε 2 χρόνια για να κατασκευαστεί, το σώμα του αναχαιτίστηκε στη Συρία από τον Πτολεμαίο, έναν από τους στρατηγούς του Αλέξανδρου, και ανακατευθύνθηκε προς την Αίγυπτο.

Αρχικά θάφτηκε στη Μέμφις, σε αβέβαιη τοποθεσία, και στη συνέχεια στα τέλη του 4ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., το σώμα του Αλέξανδρου ξανατάφη στην Αλεξάνδρεια. Αυτό ίσως έγινε από τον ίδιο τον Πτολεμαίο, ο οποίος αυτοανακηρύχτηκε Βασιλιάς της Αιγύπτου και εγκαινίασε τη δυναστεία των Πτολεμαίων, ή από τον γιο και διάδοχό του.

Ο Αλέξανδρος θάφτηκε ξανά στην Αλεξάνδρεια από τον Πτολεμαίο Φιλοπάτορα (222/221-205 π.Χ.). Τοποθετήθηκε δίπλα στους Πτολεμαίους διαδόχους του σε έναν κοινόχρηστο τάφο. Εκεί ο Αύγουστος είδε το σώμα του Αλεξάνδρου το 30 π.Χ., ενώ ο αυτοκράτορας Καρακάλλας επισκέφτηκε τον τάφο το 215 μ.Χ.

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο βασιλιάς Αλέξανδρος Γ’ της Μακεδονίας, πιο γνωστός ως Μέγας Αλέξανδρος, δημιούργησε μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες στην αρχαία ιστορία. Αλλά ήταν αυτό που συνέβη στον Αλέξανδρο μετά τον θάνατό του – η «ζωή του μετά τον θάνατο» – που είχε ως αποτέλεσμα ένα από τα μεγάλα αρχαιολογικά μυστήρια της αρχαίας Μεσογείου.

Αν και οι σύγχρονες πηγές καταγράφουν τη θέση του στο σταυροδρόμι των μεγάλων αρτηριακών δρόμων βορρά-νότου και ανατολικής-δυτικής αρτηρίας της Αλεξάνδρειας, δεν βρέθηκε ποτέ. Αυτό συμβαίνει παρά τις πολλαπλές αναφορές σε αυτά σε κείμενα και τις σύγχρονες προσπάθειες ταυτοποίησής του.

2. Κλεοπάτρα

Ένας περιορισμένος αριθμός πηγών παρέχει προτάσεις για την πιθανή θέση του τάφου της Κλεοπάτρας. Παρά το γεγονός ότι η Κλεοπάτρα ήταν μια από τις πιο διάσημες φυσιογνωμίες της αρχαίας Αιγύπτου, που κυβέρνησε την Πτολεμαϊκή Αίγυπτο μεταξύ 51 και 30 π.Χ., το μυστήριο του τάφου της παραμένει για αιώνες.

Ορισμένες αφηγήσεις της ζωής της, όπως του Πλούταρχου, υποδηλώνουν ότι η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 30 π.Χ. στην Αλεξάνδρεια και ότι μπορεί επίσης να είχε αναζητήσει καταφύγιο μέσα σε αυτό από τον Οκταβιανό, τον μελλοντικό Ρωμαίο Αυτοκράτορα Αύγουστο. Γενικά υποτίθεται ότι αυτοκτόνησε για να αποφύγει την παρέλαση στους δρόμους της Ρώμης ως μέρος μιας ταπεινωτικής τελετουργίας υποταγής.

Εάν η κατασκευή παρέμενε ανέπαφη μετά την ήττα της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου, ένας σεισμός τον 4ο αιώνα μ.Χ. πιθανότατα θα την είχε τελειώσει. Μεγάλο μέρος της αρχαίας πόλης καταστράφηκε και καταβροχθίστηκε από τη θάλασσα. Άλλες θεωρίες για την τελική ανάπαυσή της περιλαμβάνουν τη λαθραία μεταφορά της σορού της από πιστούς στην πόλη Ταπόσιρις και την ασήμαντη ταφή της σε Μακεδονικό-αιγυπτιακό νεκροταφείο.

3. Τζένγκις Χαν

Ιερό Βουνό Burkhan Khaldun. Πίστωση Εικόνας: Φωτογραφία Αρχείου Alexander Tumenjargal/Alamy

Ο τελικός τόπος ταφής του Τζένγκις Χαν είναι άλλο ένα μυστήριο που παραμένει αντικείμενο έρευνας και εικασιών. Ο Τζένγκις Χαν πέθανε τον Αύγουστο του 1227, έχοντας ιδρύσει τη Μογγολική Αυτοκρατορία, η οποία εκτεινόταν από τον Ειρηνικό έως τη Μεσόγειο.

Η άγνωστη τοποθεσία του τάφου του Τζένγκις Χαν υποτίθεται ότι βρίσκεται κοντά στο Burkhan Khaldun, ένα βουνό στην οροσειρά Khentii της βορειοανατολικής Μογγολίας που έγινε ιερό από τον Τζένγκις Χαν και αναφέρεται επανειλημμένα στη Μυστική Ιστορία των Μογγόλων.

Ο Τζένγκις Χαν ζήτησε να ταφεί χωρίς σημάδια σύμφωνα με έναν μύθο, ενώ ο Μάρκο Πόλο έγραψε ότι μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα ο τάφος του ήταν ήδη ένα μυστήριο. Ο Polo ισχυρίστηκε επίσης ότι οι σκλάβοι που παρευρέθηκαν στην κηδεία του σφαγιάστηκαν από στρατιώτες, οι οποίοι με τη σειρά τους σφαγιάστηκαν από μια άλλη ομάδα στρατιωτών, οι οποίοι με τη σειρά τους αυτοκτόνησαν, παίρνοντας μαζί τους τη γνώση του τάφου.

Η φαινομενική εξαφάνιση της κοσμοϊστορικής φιγούρας έχει αποδειχθεί ένα μεγάλο μυστήριο. Ο τάφος του περιγράφεται ποικιλοτρόπως ως κρυμμένος από ένα ποτάμι, που κρύβεται από το ποδοπάτημα των αλόγων και βρίσκεται σε ένα μυστηριώδες μέρος γνωστό στα κινέζικα ως κοιλάδα Qinian.

4. Αττίλας ο Ούννος πολέμαρχος

Ξυλογραφία του 19ου αιώνα που απεικονίζει τον θάνατο του Αττίλα τη νύχτα του γάμου του. Πίστωση εικόνας: Φωτογραφία Αρχείου INTERFOTO / Alamy

Όταν ο Αττίλας, ο φοβερός ηγεμόνας των Ούννων, πέθανε το 453 μ.Χ., φέρεται να θάφτηκε σε τρία φέρετρα από σίδηρο, ασήμι και χρυσό. Ο τάφος του δεν βρέθηκε ποτέ, αλλά υπάρχει η υποψία ότι βρίσκεται στην Ουγγαρία.

Ο Αττίλας είχε λεηλατήσει τα Βαλκάνια, είχε εισβάλει στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και πολέμησε δυτικά μέχρι τη Ρωμαϊκή Γαλατία. Ο θάνατός του αποδίδεται από τον βυζαντινό διπλωμάτη Πρίσκο σε βαριά ρινορραγία κατά τη διάρκεια γαμήλιου εορτασμού. Εν τω μεταξύ, ο Ρωμαίος χρονικογράφος Marcellinus Comes αναφέρει, πιο αμφίβολα και 80 χρόνια αργότερα, ότι δολοφονήθηκε από τη νέα του σύζυγο.

Την αφήγηση του Πρίσκου διηγήθηκε ο λόγιος του 6ου αιώνα Ιορδάνης, ο οποίος περιέγραψε τον Αττίλα ως θαμμένο «στη μυστικότητα της νύχτας» με μεγάλα πλούτη, και ανέφερε ακόμα ότι ο Αττίλας είχε στην κατοχή του το «Ιερό Πολεμικό ξίφος των Σκυθών», το οποίο του δόθηκε από τον θεό Άρη και τον έκανε «πρίγκιπα όλου του κόσμου».

5. Amenhotep

Μούμια του Φαραώ Amenhotep I, χαρακτικό, 1888. Πίστωση εικόνας: Sunny Celeste/Alamy Φωτογραφία Αρχείου

Η τοποθεσία του αρχικού τάφου του αρχαίου Αιγυπτιακού φαραώ Amenhotep I παραμένει άγνωστη, αν και από το 2021 η μούμια του βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο του Αιγυπτιακού Πολιτισμού. Ο Αμενχοτέπ Α’ ήταν ο δεύτερος φαραώ της 18ης Δυναστείας του Νέου Βασιλείου, μια περίοδος κατά την οποία η Αιγυπτιακή Αυτοκρατορία γνώρισε μεγάλη επέκταση.

Αν και μια επίσημη αναφορά σημείωσε ότι ο βασιλικός τάφος του Amenhotep ήταν ασφαλής σχεδόν 4 αιώνες μετά το θάνατό του, ο τάφος του συνεχίζει να διαφεύγει από τους αρχαιολόγους. Πιθανοί τάφοι έχουν εντοπιστεί, για παράδειγμα στον «Tomb ANB» σε νεκρόπολη κοντά στη Θήβα.

Το σώμα του Amenhotep I εντοπίστηκε ανάμεσα σε μια κρύπτη μούμιων, αφού είχε μεταφερθεί από την αρχική του θέση για άγνωστο λόγο. Είναι πιθανό ο αρχικός τάφος του Amenhotep να θεωρήθηκε ανασφαλής ή ίσως να είχε ήδη συληθεί.