Theodoros Griego: Ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του στην Αμερική το 1528

Άγαλμα του «Theodoros Griego», στην παραλία Clearwater της Φλόριντα. Φωτογραφία: Δημόσιος τομέας

---

Ο πρώτος Έλληνας που πάτησε ποτέ το πόδι του στην Αμερική, μια χώρα που τώρα φιλοξενεί πολλούς Έλληνες της διασποράς, ονομάστηκε Θεόδωρος Γκριέγκο και έφτασε στη χώρα στις 14 Απριλίου του 1528.

Ήταν 17 Ιουνίου του 1527 όταν ένας στόλος πέντε πλοίων με 600 άνδρες αναχώρησε από το ισπανικό λιμάνι Sanlucar de Barrameda σε ένα ταξίδι για να κατακτήσει τη γη που αποτελεί τη σημερινή Φλόριντα και δυτικά της Φλόριντα. Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο κατακτητής Panfilo de Narvaez. Μετά από στάσεις στον Άγιο Δομίνικο και την Κούβα, ο Narvaez έφυγε από την Κούβα τον Φεβρουάριο με πέντε πλοία και 400 άνδρες για να φτάσει σε αυτό που σήμερα είναι η περιοχή του κόλπου Tampa.

Μεταξύ των ανδρών που αποβιβάστηκαν στη Φλόριντα ήταν ένας Έλληνας που εμφανίστηκε αργότερα στην περιγραφή της αποστολής που έγραψε ο Alvar Nunez Cabeza de Vaca. Ο Θεόδωρος Γκριέγκο δεν ήταν μόνο μέλος της ομάδας αλλά έπαιξε σημαντικό ρόλο στις μετέπειτα εξελίξεις.

«Theodoros Griego» - «Theodore Greek» στα Ισπανικά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Doroteo Teodoro, αλλά προσδιορίστηκε ποικιλοτρόπως ως «Don Teodoro» ή απλώς ως «Έλληνας Χριστιανός» στο βιβλίο «Relacion», που έγραψε ο Cabeza de Vaca. Το βιβλίο που περιγράφει τα κατορθώματα της ομάδας δημοσιεύτηκε το 1542 και ξανά, μετά από αναθεώρηση, το 1555.

Ο Θεόδωρος Γκριέγκο ήταν μέλος μιας αποστολής για αναζήτηση χρυσού

Κάποια στιγμή, οι Ισπανοί κατακτητές σκότωσαν βάναυσα τη μητέρα του τοπικού αρχηγού των ιθαγενών Αμερικανών και έκοψαν τη μύτη του αρχηγού. Στη συνέχεια μετακόμισαν στη βόρεια Φλόριντα αναζητώντας τον χρυσό για τον οποίο είχαν μιλήσει οι ιθαγενείς.

Ο Έλληνας ήταν μέρος της αποστολής που κινήθηκε προς τα βόρεια αναζητώντας το χρυσό.

Εκεί, οι Ισπανοί παγιδεύτηκαν στα βουνά και δέχθηκαν επίθεση από ιθαγενείς Αμερικανούς.

Οι κακουχίες, η πείνα και οι επιθέσεις των γηγενών λαών γονάτισαν τους εισβολείς. Οι περισσότεροι από αυτούς σκοτώθηκαν και οι επιζώντες αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή.

Ωστόσο, μια λύση προτάθηκε από τον πολυμήχανο Έλληνα.

Ο Γκριέγκο κατασκεύασε πέντε βάρκες από δέρμα, ξύλο και ρητίνη. Παρόλο που υπήρχε μόνο ένας ξυλουργός, η εργασία προχώρησε πολύ γρήγορα, από τις 4 Αυγούστου, όταν ξεκίνησε, που μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου πέντε φορτηγίδες, μήκους (30 έως 32 πόδια) η καθεμία, καλαφατισμένες με παλμέτο και πίσσα ολοκληρώθηκαν», έγραψε ο Cabeza de Vaca.

Χρησιμοποιώντας τις αυτοσχέδιες βάρκες, οι Ισπανοί κατακτητές κατάφεραν να διαφύγουν χρησιμοποιώντας τους παραπόταμους του μεγάλου ποταμού Μισισιπή.

Ένα μήνα αργότερα βγήκαν σε μια ακτογραμμή, πιθανότατα στον Κόλπο του Μεξικού, αλλά δεν είχαν ιδέα πού βρίσκονταν. Παραδόξως, η ομάδα που είχε καταδικαστεί στη συνέχεια συνάντησε ντόπιους ανθρώπους που ήταν πρόθυμοι να τους προσφέρουν διατροφή. Ο Θεόδωρος, μαζί με έναν άλλο ναύτη, εγκατέλειψαν ένα από τα σκάφη και τους ακολούθησαν.

Ο πρώτος Έλληνας στην Αμερική εξαφανίστηκε μυστηριωδώς

Οι ιθαγενείς της Αμερικής επέστρεψαν με φαγητό και νερό αλλά χωρίς τον Θεόδωρο. Οι Ισπανοί προσπάθησαν να τον εντοπίσουν αλλά απέτυχαν. Μετά από σχεδόν δέκα χρόνια περιπέτειας και εξερεύνησης των τεράστιων νέων εδαφών, επέστρεψαν στην Ισπανία το 1537.

Διάφοροι θρύλοι προέκυψαν για τον πανούργο Έλληνα. Οι Ισπανοί θεώρησαν ότι η εξαφάνισή του ήταν απλώς μια πράξη ανυπακοής. Άλλοι πίστευαν ότι έγινε φίλος με τους γηγενείς για να αποκτήσει όλο το χρυσό για τον εαυτό του.

Το 1540, ο Ισπανός ιστορικός Γκονσάλο Βαλντέζ πήγε στην περιοχή όπου είχε εξαφανιστεί ο Έλληνας και ανέλαβε λεπτομερή έρευνα για τον εντοπισμό του. Οι ιθαγενείς του είπαν ότι δύο Χριστιανοί ζούσαν μαζί τους, αλλά κάποια στιγμή είχαν σκοτωθεί.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Cyclone Covey, οι στρατιώτες που εξερευνούσαν τη γη με τον Hernando de Soto συνάντησαν μια ομάδα ιθαγενών που ισχυρίστηκαν ότι θυμούνται τον Έλληνα, βγάζοντας μάλιστα ένα στιλέτο που του ανήκε.

Στον λογαριασμό του Covey, οι ιθαγενείς ισχυρίστηκαν ότι σκότωσαν τον Griego. Ο Covey έχει υποθέσει ότι ο Θεόδωρος μπορεί να είχε φύγει πρόθυμα στη στεριά επειδή πίστευε ότι αυτή ήταν η καλύτερη ευκαιρία του να επιβιώσει.

Αν η ιστορία των Ιθαγενών Αμερικανών είναι στην πραγματικότητα αληθινή, ο Θεόδωρος Γκριέγκο δεν ήταν μόνο ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του στην Αμερική αλλά και ο πρώτος Έλληνας που είχε ζήσει με τους ιθαγενείς του Νέου Κόσμου.

Σήμερα, στην παραλία Clearwater της Φλόριντα στέκεται ένα χάλκινο άγαλμα του γενναίου Theodoros Griego. Τα λόγια στην παρακάτω πινακίδα έγραφαν: «Η ιστορία των Ελλήνων (Ελλήνων) στην Αμερική ξεκινά από εδώ».