Ένας οικισμός ηλικίας 14.000 ετών ανακαλύφθηκε σε περιοχή απέναντι από τη Λέσβο και δείχνει τις διαχρονικές σχέσεις του νησιού με τη Μικρασία.
Μια σωστική ανασκαφή από Γερμανούς και Τούρκους αρχαιολόγους στη Μικρασιατική ακτή απέναντι από την πόλη της Μυτιλήνης, γράφει την ιστορία της περιοχής πριν από 14.000 χρόνια και συμβάλει στη μελέτη της σχέσης της Λέσβου με τις μικρασιατικές ακτές, όλα αυτά τα χρόνια.
Συγκεκριμένα σε σπήλαιο μεταξύ του Δικελί και της Περγάμου ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στρώματα κατοίκησης από την μεταπαλαιολιθική (μεταπαλαιολιθική εποχή). Το σπήλαιο από τους; ιστορικούς χρόνους, και συγκεκριμένα τον 70 π.Χ αιώνα μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους είχε χρήση ιερού της θεάς Μητέρας Κυβέλης ενώ ως σημαντικό φυσικό μνημείο, ο τόπος χρησιμοποιήθηκε στους βυζαντινούς χρόνους για τη χριστιανική λατρεία αλλά και κατά τη οθωμανική περίοδο οπότε και ξεχάστηκε.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του καθηγητή Felix Pirson, Διευθυντή του τμήματος Κωνσταντινούπολης του DAI, του Γερμανικού Ιδρύματος Ερευνών, πρόκειται για το πρώτο σχετικό εύρημα στη δυτική Μικρά Ασία. Θέσεις αυτής της εποχής έχουν ανασκαφεί μόνο στη σύγχρονη νότια και νοτιοανατολική Τουρκία. Στα δυτικά της Μικράς Ασίας όμως, στη ζώνη δηλαδή της επαφής του Αιγαίου και στη μετάβαση προς την Ευρώπη, υπήρχε ένα κενό σε αξιόπιστες μαρτυρίες της παλαιολιθικής περιόδου και των μεταβατικών φάσεων της στη νεολιθική περίοδο.
Κάπως έτσι συγκέντρωσε το αρχαιολογικό ενδιαφέρον μια ανασκαφή το φθινόπωρο του 2020 από το DAI Pergamon, σε ένα σπήλαιο μεταξύ των σύγχρονων τοποθεσιών Δικελί και Περγάμου όπου ανακαλύφθηκαν στρώματα με λίθινα εργαλεία και οστά της μεταπαλαιολιθικής (επιπαλαιολιθικής) περιόδου που χρονολογήθηκαν με τη βοήθεια της μεθόδου του ραδιοάνθρακα και την εξέταση των λίθινων εργαλείων στα 14.000 χρόνια.
Προκειμένου να ερευνηθεί λεπτομερέστερα αυτός ο σημαντικός χώρος και να διασφαλιστούν τα αρχαιολογικά δεδομένα, πραγματοποιήθηκε το περασμένο φθινόπωρο (μέχρι και τον Οκτώβριο του 2021) δεύτερη σωστική ανασκαφή έξι εβδομάδων με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας και υπό τη διεύθυνση του Γερμανικού Μουσείου Περγάμου (στο Βερολίνο) στην οποία, εκτός από ειδικούς του DAI Pergamon, συμμετείχαν και ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Η τουρκογερμανική αυτή ομάδα μπόρεσε αρχικά να αποκαλύψει νεότερα στρώματα μέσα και μπροστά από το σπήλαιο, τα οποία είχαν επηρεαστεί από τη χρήση της εντυπωσιακά τοποθετημένης πλατείας ως ιερού της θεάς Μητέρας Κυβέλης περίπου από τον 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Τα πιο πρόσφατα ευρήματα περιλαμβάνουν τη βυζαντινή και την οθωμανική περίοδο όπου ο χώρος συνέχισε να χρησιμοποιείται για χριστιανική λατρεία.
«Αν λάβει κανείς υπόψη την απομακρυσμένη τοποθεσία, που είναι δύσκολο να προσεγγιστεί με τα πόδια, αυτά τα ευρήματα μιλούν για μια αξιοσημείωτη συνέχεια στη σύνδεση των ανθρώπων με αυτό το εξαιρετικό φυσικό μνημείο πέρα από τα όρια εποχών και θρησκειών» σημειώνει στην ανακοίνωση του ο καθηγητής Felix Pirson.
Στην επιπαλαιολιθική περίοδο το σπήλαιο χρησίμευε ως εποχική εγκατάσταση διαβίωσης και παραγωγής για μια ομάδα κυνηγών τροφοσυλλεκτών, όπως μαρτυρούν πολλά οστά ζώων καθώς και πρώτες ύλες για την κατασκευή εργαλείων και ημικατεργασμένων τεμαχίων. Οι πρώτες ύλες ήταν πυρόλιθοι από την κοίτη του ποταμού που τρέχει ακριβώς μπροστά από το σπήλαιο. «Η περαιτέρω αξιολόγηση της σωστικής ανασκαφής θα ασχοληθεί, μεταξύ άλλων, με το ερώτημα γιατί οι άνθρωποι επέλεξαν αυτό το μέρος ως εγκατάσταση και αν υπάρχουν ενδείξεις για σχέσεις με την Εσωτερική Ανατολία, το Αιγαίο και την ηπειρωτική Ελλάδα. Σε μεταγενέστερους χρόνους, τέτοιες σχέσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο, όπως φαίνεται, μεταξύ άλλων, από θραύσματα ερυθρόμορφης κεραμικής ακόμα και από την Αθήνα» καταλήγει ο καθηγητής Felix Pirson.
Η τοποθεσία και τα ευρήματα μιλούν επίσης για σχέσεις με το νησί της Λέσβου, στην ηπειρωτική κατοχή του οποίου (Περαία) ανήκε η περιοχή στους προελληνιστικούς χρόνους.
Κάτω από τα ερείπια του ιερού βρέθηκαν στρώματα προφανώς της εποχής του χαλκού (περίπου 3η-2η χιλιετία π.Χ.), αλλά η ακριβής χρονολόγηση και η ερμηνεία τους εκκρεμούν ακόμη.
Η ανασκαφή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έργου που χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Ίδρυμα Ερευνών «The Transformation of the Pergamon Microregion between Hellenism and Roman Empire». Εκτός από τους εταίρους που αναφέρθηκαν ήδη, στη σωστική ανασκαφή και στην πρώτη αξιολόγησή της συμμετείχαν αρχαιολόγοιοι από το Celal Bayar Üniversitesi Manisa, το Sinop Üniversitesi, το Freie Universität Berlin και το Ερευνητικό Κέντρο TÜBITAK Marmara.
Πηγή: Στρ. Μπαλάσκας, Στο Νησί, anaskafi
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Πέμπτη, Δεκεμβρίου 02, 2021
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: