Αρχαίο πήλινο αγγείο 2.300 ετών ήταν εργαλείο για κατάρες

Το πήλινο αγγείο 2.300 ετών που βρέθηκε στην Αγορά Αθηνών αποκρυπτογραφήθηκε μόλις πρόσφατα. Εικόνα: Facebook/American School of Classical Studies στην Αθήνα

Ένα πήλινο αγγείο 2.300 ετών που περιείχε τα οστά ενός κοτόπουλου είναι πιθανότατα ένα ακόμα παράδειγμα των περίφημων «κατάδεσμων» της αρχαίας Ελλάδας, σύμφωνα με τη Jessica Lamont, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Γέιλ. Το εύρημα αυτό αποκαλύπτει νέα στοιχεία για το πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τη «μαγεία» εκείνη την εποχή.

Το αγγείο βρέθηκε κάτω από το δάπεδο του κτηρίου με βιοτεχνίες στην αρχαία Αγορά της Αθήνας. «Το δοχείο περιείχε το διαμελισμένο κεφάλι και τα κάτω άκρα ενός νεαρού κοτόπουλου», έγραψε η Lamont σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Hesperia».

«Πάνω στο αγγείο είναι χαραγμένα 55 ονόματα, δεκάδες από τα οποία τώρα είναι δυσδιάκριτα», έγραψε η Καθηγήτρια, σημειώνοντας ότι η επιγραφή φαίνεται πως περιέχει τη λέξη «δένουμε».

Το σιδερένιο καρφί που βρέθηκε μαζί με το κοτόπουλο μέσα στο αγγείο, έπαιξαν πιθανώς ρόλο στην κατάρα. Τα καρφιά χρησιμοποιούνταν στις αρχαίες κατάρες και «είχαν μια ανασταλτική δύναμη και ακινητοποιούσαν συμβολικά ή περιόριζαν τις ικανότητες των θυμάτων της κατάρας», έγραψε η ερευνήτρια.

Το κοτόπουλο δεν ήταν μεγαλύτερο από 7 μηνών όταν το έσφαξαν και αυτοί που «έδεσαν» την κατάρα ίσως ήθελαν να μεταδώσουν την αδυναμία του νεοσσού στα θύματα των οποίων τα ονόματα είναι γραμμένα στο αγγείο, έγραψε η Lamont.

«Η τελετουργική διάταξη ανήκει στη σφαίρα των αθηναϊκών ''κατάδεσμων'' και είχε στόχο να ''δέσει'' ή να καταστείλει τις φυσικές και διανοητικές ικανότητες των κατονομαζόμενων ατόμων» έγραψε η Jessica Lamont.

Κοντά στο αγγείο βρέθηκαν υπολείμματα φωτιάς με οστά ζώων, οι οποίες ενδεχομένως αύξαναν τη δύναμη της κατάρας.

Το ύφος της γραφής στο βάζο υποδηλώνει ότι τουλάχιστον δύο άτομα έγραψαν τα ονόματα τα οποία είχαν σίγουρα γνώσεις επί τους θέματος. Ο λόγος για τον οποίον το έκαναν δεν τον γνωρίζουν οι επιστήμονες, αλλά μπορεί να σχετίζεται με μια νομική υπόθεση.

«Ο μεγάλος αριθμός των χαραγμένων ονομάτων καθιστά μια επικείμενη μήνυση ως το πιθανότερο σενάριο», έγραψε η ερευνήτρια, σημειώνοντας ότι «οι συντάκτες της κατάρας μπορεί να αναφέρουν όλους τους πιθανούς αντιπάλους τους, συμπεριλαμβανομένων των μαρτύρων, των οικογενειών και των υποστηρικτών των αντιπάλων».

Η θέση του αγγείου όπου βρέθηκε -ένα κτήριο που χρησιμοποιείτο από τεχνίτες- υποδηλώνει ότι η μήνυση ενδέχεται να είχε προκύψει μετά από διαφωνία στο χώρο εργασίας.

Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι η κατάρα σχετίζεται με μια αναταραχή που επικρατούσε στην Αθήνα γύρω στο 300 π.Χ. μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είχε πια καταρρεύσει και σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία, αρκετές φατρίες πολέμησαν για τον έλεγχο της Αθήνας εκείνη την εποχή. Ήταν «μια περίοδος που μαστιζόταν από τον πόλεμο, την πολιορκία και τη μετατόπιση των πολιτικών συμμαχιών», έγραψε η Lamont. Το αγγείο ανασκάφηκε το 2006 και αναλύθηκε και αποκρυπτογραφήθηκε πρόσφατα από την ομάδα της Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Γέιλ.

Πηγή: naftemporiki